ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ
ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ
WWF ΕΛΛΑΣ
ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
Η συνταγματική υποχρέωση για προστασία των ακτών, η οποία εκτείνεται στη θαλάσσια και χερσαία ζώνη αυτών ως ιδιαιτέρως ευπαθών οικοσυστημάτων, περιλαμβάνει την κατά το φυσικό προορισμό χρήση τους, τη διασφάλιση του δικαιώματος της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτές, καθώς επίσης και την κοινοχρησία τους.
Οι αιγιαλοί και οι παραλίες αποτελούν κοινόχρηστα πράγματα εκτός συναλλαγής, κατά τη νομική θεωρία και τη νομολογία των δικαστηρίων. Στην πράξη όμως αντιμετωπίζονται σαν αντικείμενο σκληρής οικονομικής διαπραγμάτευσης μεταξύ του Δημοσίου και των επιχειρηματιών που επιδιώκουν να πλουτίσουν σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, εκμεταλλευόμενοι ένα κοινό αγαθό στο όνομα της οικονομικής ανάπτυξης, που απέχει πολύ από το να θεωρείται βιώσιμη.
Κέντρο βάρους των πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν στη διαχείριση του αιγιαλού και της παραλίας αποτελεί η εξασφάλιση οικονομικού ανταλλάγματος από την παραχώρηση της χρήσης τους, ενώ η υποχρέωση προστασίας τους εξαιτίας των χρήσεων αυτών δεν θεωρείται μείζονος σημασίας ζήτημα. Η θέση αυτή αποτυπώνεται χαρακτηριστικά σε πρόσφατη ΚΥΑ των Υφυπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών για την απευθείας παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης στους ΟΤΑ Α Βαθμού, όπου η αυστηρότητα των ρυθμίσεων περιορίζεται και εξαντλείται στην εξασφάλιση καταβολής και είσπραξης του κατάλληλου ανταλλάγματος.
Είναι όμως προφανές ότι η εκμετάλλευση του αιγιαλού και της παραλίας δεν μπορεί σύννομα να ενταχθεί στην οποιαδήποτε εισοδηματική πολιτική του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών που εξακολουθεί, παραδόξως να έχει την αρμοδιότητα για τη διαχείρισή τους, ενώ την αρμοδιότητα για τη διαχείριση του παράκτιου χώρου φέρεται να έχει ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, ο οποίος πρόσφατα ανακοίνωσε την πρόθεσή του να θέσει σε διαβούλευση το σχετικό ειδικό χωροταξικό πλαίσιο.
«Θα έχει πραγματικά ενδιαφέρον να δούμε πώς μπορούν να συνυπάρξουν η εισπρακτική διάθεση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών μέσω της εκμετάλλευσης του αιγιαλού και της παραλίας, με την απαίτηση της ολοκληρωμένης διαχείρισης του παράκτιου χώρου από το ΥΠΕΧΩΔΕ» τονίζει ο Πρόεδρος του ΔΣΑ κ. Δημήτρης Παξινός.
Ο κ. Γιάννης Αλαβάνος, Πρόεδρος του ΤΕΕ επισημαίνει ότι: «Στη συνεύρεση στερεάς και θάλασσας δημιουργούνται οικοσυστήματα που προστατεύονται από διεθνείς και εθνικές διατάξεις. Στην Ελλάδα έχουμε τα πιο ενδιαφέροντα και όμορφα, έχουμε δηλαδή ένα σύστημα παράκτιο παγκόσμιας φυσικής κληρονομιάς. Δεν δικαιούμαστε να το αλλοιώνουμε με μόνο γνώμονα το στενό συγκυριακό οικονομικό συμφέρον, καταπατώντας Σύνταγμα, νόμους, διεθνείς συμβάσεις. Οποιεσδήποτε ρυθμίσεις δεν έχουν πλέον καμία αξιοπιστία. Λειτουργούμε ως χώρα φτωχή, οικονομικά, δικαιοπολιτικά, περιβαλλοντικά, συνειδησιακά. Πρότυπο μας είναι το παράδειγμα της Μυκόνου, του νησιού με τις ωραιότερες παραλίες αλλά και το μεγαλύτερο αριθμό σε πισίνες, σε αναλογία με την έκταση. Οφείλουμε να διασφαλίσουμε την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες για τους ιδιοκτήτες της, όλους τους πολίτες αυτής της χώρας».
Ο κ. Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής WWF Ελλάς υπογραμμίζει ότι : «Η λύση στην οικονομική κρίση δεν μπορεί να έρθει από την εκποίηση οικολογικά πολύτιμης δημόσιας γης. Φτάνει πια η βάναυση κακοποίηση του παράκτιου περιβάλλοντος και το ξεπούλημα της φυσικής μας κληρονομιάς. Ζητάμε την άμεση ανάκληση της συγκεκριμένης ΚΥΑ, την απόσυρση του σχεδίου χωροταξικού για τον τουρισμό και την ουσιαστική θωράκιση της ακτογραμμής από περαιτέρω πράξεις υποβάθμισης».
Η κα 'Aννα Μητροπούλου, Διευθύντρια του ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS αναφέρει ότι: «Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο εφησυχασμού απέναντι τόσο στα παραδοσιακά όσο και στα νέα προβλήματα που προκύπτουν από την κλιματική κρίση για την παράκτια ζώνη. Πόσο μάλλον άστοχων, αποσπασματικών και κοντόφθαλμων αναπτυξιακών επιλογών, που υποθηκεύουν την προστασία και βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης. Όταν προωθείται μια πολιτική αντιμετώπισης των παράκτιων και θαλασσίων κοινόχρηστων πόρων μέσα από μια αποσπασματική και καθαρά οικονομική σκοπιά, που αντιμετωπίζει την παράκτια ζώνη ως δημόσια κτήματα- φιλέτα διαθέσιμα να παραχωρηθούν άκριτα σε τρίτους, αντιτάσσουμε τη συλλογική ενεργοποίηση και διεκδικούμε αλλαγή νοοτροπίας και πολιτικών από τους ιθύνοντες προς βιώσιμη κατεύθυνση».
Η σημερινή κατάσταση που επικρατεί στους αιγιαλούς και τις παραλίες της χώρας, όπως έχει διαμορφωθεί από τη συστηματική εκμετάλλευσή τους για επιχειρηματικούς σκοπούς (αυθαίρετες κατασκευές, ανεξέλεγκτη τοποθέτηση ομπρελών και ξαπλώστρων, τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων κλπ), στη νομική γλώσσα ονομάζεται προσβολή της προσωπικότητας. Στην καθημερινή γλώσσα που γίνεται κατανοητή απ όλους του πολίτες αυτής της χώρας ονομάζεται προσβολή της νοημοσύνης μας, προσβολή της αξιοπρέπειάς μας και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να διατηρηθεί στο διηνεκές.
Η διαφύλαξη του δικαιώματος όλων των πολιτών για ελεύθερη πρόσβαση σε περιβαλλοντικά υγιείς και καθαρούς αιγιαλούς και παραλίες παραμένει επίκαιρη υποχρέωση όλων μας.