Βιέννη, 5-2-2016
CCBE : Ομάδα Εργασίας για την αναθεώρηση του Κώδικα Δεοντολογίας (“Τowards Model Code of Conduct Working Group”)
Συμμετέχοντες: Νικόλαος Β.Κουτκιάς (Ελληνική Αντιπροσωπεία), Ιωάννης Χαρακτινιώτης (ΔΣΑ),
==================================================================================
Η συγκεκριμένη Ομάδα Εργασίας έχει εγκαθιδρυθεί από το έτος 2008 και μέχρι σήμερα έχουν διοργανωθεί περί τις σαράντα (40) συνεδριάσεις επάνω στο ζήτημα της διαμόρφωσης κοινών κανόνων δεοντολογίας στην άσκηση του επαγγέλματος του δικηγόρου στον κοινό ευρωπαϊκό χώρο. Ο θεματικός σκοπός της Ομάδας Εργασίας έγκειται στο χτίσιμο ενός μοντέλου κανόνων πάνω σε τέσσερις ενότητες: α) εμπιστευτικότητα-δικηγορικό απόρρητο, β) σύγκρουση συμφερόντων του δικηγόρου όταν εκπροσωπεί τα ίδια αντίδικα ή συμβαλλόμενα μέρη, γ) ανεξαρτησία του δικηγόρου, δ) δικηγορική αμοιβή.
Τις εργασίες της Ομάδας Εργασίας απασχόλησε αποκλειστικά η δεύτερη θεματική ενότητα, δηλαδή η θέσπιση ή μη ενός γενικού κανόνα περί απαγορεύσεως του Δικηγόρου να αναλαμβάνει και τα δύο αντίδικα μέρη ή μέρος υποθέσεων των αντιδίκων πλευρών. Αντικείμενο λοιπόν συζήτησης και διαβούλευσης αποτέλεσε η διατύπωση του κανόνα δικαίου που να επιλύει την σύγκρουση συμφερόντων του δικηγόρου, όταν έχει περισσότερους πελάτες στην ίδια υπόθεση. Ο κανόνας αυτός έχει σήμερα ως εξής: «Εκτός εάν άλλως προβλέπεται στην παράγραφο 5 , ο δικηγόρος δεν μπορεί να βοηθήσει ή να ενεργεί για λογαριασμό δύο ή περισσότερων πελατών , αν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ των συμφερόντων των πελατών αυτών. Ένας δικηγόρος δεν μπορεί να βοηθήσει ή να ενεργεί για λογαριασμό ενός πελάτη , αν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ των συμφερόντων του πελάτη του και τη δική του συμφέροντα ή εάν ο δικηγόρος είχε χειριστεί το θέμα ως δημόσιος υπάλληλος , είτε ως δικαστής, διαιτητή ή μεσολαβητής , ή στην ικανότητα επίλυσης των διαφορών σε οποιαδήποτε άλλη μορφή εναλλακτικής επίλυσης διαφορών , ή σε οποιαδήποτε άλλη συγκρίσιμη ικανότητα .Η υποχρέωση αυτή ισχύει επίσης και όταν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος σύγκρουσης συμφερόντων». Η βασική κοινή θέση των συμμετεχόντων είναι ότι βασική αρχή του επαγγέλματος του δικηγόρου είναι πως ο δικηγόρος πρέπει να αποφεύγει να εκπροσωπεί αντικρουόμενα συμφέροντα του πελάτη του. Μόνον ο δικηγόρος χωρίς συγκρουόμενα συμφέροντα είναι σε θέση να παρέχει , με πλήρη ανεξαρτησία και χάριν του προέχοντος συμφέροντος αυτής , τη νομική προστασία που χρειάζεται ο πελάτης του». Αυτό αναγνωρίζεται και από την δικαστική απόφαση του ΔΕΚ σε υπόθεση ΔΕΚ , C - 550 / 07 ( Akzo Nobel ) , Σημείωση 42 . Τούτο είναι υποχρεωτικό για τον δικηγόρο διότι η επίλυση της σύγκρουση συμφερόντων συνδέεται στενά με άλλες κεντρικές βασικές αρχές του επαγγέλματος του δικηγόρου , όπως η εμπιστευτικότητα και η ανεξαρτησία .
Υπήρξε έντονος προβληματισμός μεταξύ των Συμμετεχόντων κατά πόσο ο γενικός αυτός απαγορευτικός κανόνας πρέπει να είναι κάθετος ή να εισαχθούν λογικές εξαιρέσεις όσον αφορά π.χ στις εξωδικαστικές υποθέσεις, ώστε το νέο πρότυπο κανόνων Δεοντολογίας να είναι ευέλικτο, ανοικτό και αποτελεσματικό για να επιλύσει σε δίκαιη και σύγχρονη βάση περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων-καθηκόντων του Δικηγόρου. Ταυτόχρονα αμφιλεγόμενο είναι το θέμα, κατά πόσο ένας δικηγόρος μπορεί να παρέχει υπηρεσίες ή να ενεργεί εξ ονόματος των δύο ή περισσότερων πελατών του. Σύμφωνα με την Ομάδα Εργασίας τούτο είναι επιτρεπτό υπό τις κάτωθι προϋποθέσεις:
(Α) δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων,
(Β) οποιαδήποτε πιθανή σύγκρουση δεν έχει ανακύψει,
(Γ) οι διαφορετικές πελάτες έχουν ένα κοινωνία συμφέροντος σε σχέση με το προς αντιμετώπιση θέμα,
(Δ) οι πελάτες έχουν δώσει εγγράφως της συναίνεση τους
(Ε) το καθήκον της εχεμύθειας δεν τίθεται σε κίνδυνο
(Στ) ο δικηγόρος θεωρεί ότι η πιθανή σύγκρουση συμφερόντων ενεργεί προς το συμφέρον όλων αυτών των πελατών.
Η συζήτηση για την διατύπωση του κανόνα αυτού και των εξαιρέσεων σε δικαστικές ή εξωδικαστικές ενέργειες του Δικηγόρου θα συνεχιστεί στην Τακτική Σύνοδο του Μαρτίου, που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες.
Αθήνα, 10η Φεβρουαρίου 2016
Μετά τιμής
Για την Ελληνική Αντιπροσωπεία
Νικόλαος Β.Κουτκιάς
Μέλος Δ.Σ Δ..Σ.Α