ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΕΔΡΩΝ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ
Αθήνα 22 Ιουνίου 2016
Αρ. Πρωτ. 1256
Προς
- τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Νικόλαο Παρασκευόπουλο
- τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Γεώργιο Κατρούγκαλο
- τον Υπουργό Οικονομικών κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο
Κοινοποίηση : ΕΤΑΑ/ΤΑΝ
ΘΕΜΑ: Πόροι Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης επί του δικαστικού ενσήμου
Σύμφωνα με το άρθρο δεύτερο § 6α του ν. 4393/2016 «από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται οι πόροι που προβλέπονται από τις διατάξεις …και του άρθρου 150 § 1 του ν. 3655/2008».
Στην τελευταία αυτή διάταξη μεταξύ άλλων προβλεπόταν (παρ. 1 υποπαρ. 1 περ. δ) κοινωνικός πόρος υπέρ του Ταμείου Νομικών «Ποσοστό 20% στο δικαστικό ένσημο», υπέρ του Ταμείου Προνοίας Δικηγόρων Αθηνών Κλάδος Ασθένειας «20% στο δικαστικό ένσημο» (υποπαρ. 21 περ. β), και υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δικηγόρων Πειραιά Κλάδος Ασθένειας «20% στο δικαστικό ένσημο» (υποπαρ. 22 περ. β).
Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι πρόθεση του νομοθέτη ήταν να καταργηθούν οι πόροι υπέρ του ΕΤΑΑ/ΤΑΝ και των Ταμείων Προνοίας Δικηγόρων, που υπολογίζονται επί του δικαστικού ενσήμου. Άλλωστε κατά την αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, σκοπός της κατάργησης ήταν να καταστεί σαφές ποιοι πόροι παύουν να ισχύουν.
Ωστόσο, η νέα ρύθμιση προκαλεί ερμηνευτικό ζήτημα, καθώς οι πόροι των Ταμείων, που συναρτώνται με το δικαστικό ένσημο, προβλέπονται πλέον από το -μη ρητώς καταργηθέν με το ν. 4393/2016- άρθρο 2 § 1 του ν. ΓΠΟΗ/1912, όπως αντικαταστάθηκε αρχικώς με την Παράγραφο ΙΓ § 6 του ν. 4093/2012, και στη συνέχεια με το άρθρο 40 § 16 του ν. 4111/2013. Η εν λόγω διάταξη (άρθρο 2 § 1 του ν. ΓΠΟΗ/1912, όπως αντικαταστάθηκε αρχικώς με την Παράγραφο ΙΓ § 6 του ν. 4093/2012, και στη συνέχεια με το άρθρο 40 § 16 του ν. 4111/2013) έχει ως εξής: «1. Το δικαστικό ένσημο καθορίζεται σε ποσοστό οκτώ τοις χιλίοις (8 %ο) επί της αξίας του αντικειμένου της αγωγής ή άλλου δικογράφου που υποβάλλεται σε οποιοδήποτε δικαστήριο του Κράτους και υπόκειται σε δικαστικό ένσημο κατά τις οικείες διατάξεις, εφόσον το αιτούμενο ποσό είναι ανώτερο των διακοσίων (200) ευρώ. "Επί πλέον αυτού, καταβάλλεται ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) υπέρ του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (Τομέας Ασφάλισης Νομικών), ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) υπέρ του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) και χαρτόσημο ποσοστού 2,4%, τα οποία ως άνω ποσοστά υπολογίζονται επί του ποσού του δικαστικού ενσήμου." Από την ισχύ της παρούσας διάταξης, παύει να ισχύει κάθε άλλη που αφορά καθορισμό του δικαστικού ενσήμου, κατά τα ανωτέρω ποσοστά εκτός της παραγράφου 1Α περίπτωση η' του άρθρου 10 του ν.δ. 1017/1971». Δεδομένου ότι αφενός η συγκεκριμένη ρύθμιση είναι μεταγενέστερη, και αφετέρου ότι ρυθμίζει αποκλειστικά τον τρόπο καθορισμού του δικαστικού ενσήμου περιλαμβάνοντας και τους πόρους των εν λόγω Ταμείων, θα πρέπει να θεωρηθούν ήδη καταργημένες οι ανωτέρω περιπτώσεις του άρθρου 150 παρ. 1 του ν. 3655/2008. Ας σημειωθεί ότι η αμέσως ανωτέρω παρατεθείσα νομοθετική διάταξη περιέχει αυτοτελή ρύθμιση και δεν αντικαθιστά τις περιπτώσεις 1δ, 21β και 22β του άρθρου 150 παρ. 1 του ν. 3655/2008, ώστε οι οικονομικές επιβαρύνσεις που προκύπτουν για το δικαστικό ένσημο να καταλαμβάνονται ευθέως από την καταργητική διάταξη του ν. 4393/2016.
Όπως είναι αναμενόμενο, έχει προκληθεί ερμηνευτική αμφισβήτηση και σύγχυση για το ζήτημα του καθορισμού του δικαστικού ενσήμου. Είναι, συνεπώς, ανάγκη να διευκρινιστεί με ασφάλεια και σαφήνεια, η κατάργηση των πόρων υπέρ ΕΤΑΑ – ΤΑΝ και ΕΟΠΥΥ επί του δικαστικού ενσήμου (όπως προβλέπονται στο άρθρο 2 § 1 του ν. ΓΠΟΗ/1912, όπως ισχύει μετά την τροποποίηση της Παράγραφο ΙΓ § 6 του ν. 4093/2012 και του άρθρου 40 § 16 του ν. 4111/2013). Τούτο κρίνεται επιβεβλημένο, προκειμένου να επιτευχθεί η αναγκαία ασφάλεια δικαίου, λαμβανομένου υπόψη ότι η έκδοση δικαστικού ενσήμου συνιστά όρο του παραδεκτού στις πολιτικές υποθέσεις, όπου απαιτείται.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ Ε. ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ