Η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, που συνεδρίασε σήμερα, 8.5.2020, υπό την Προεδρία του Προέδρου Δημήτρη Βερβεσού, με τηλεδιάσκεψη, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
Α. Από την έναρξη της πανδημίας μέχρι και σήμερα, οι δικηγόροι, όπως και οι λοιποί επιστήμονες, οι οποίοι έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την υγειονομική αυτή κρίση, λόγω της αναστολής ή του περιορισμού λειτουργίας υπηρεσιών των περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν για την ασφαλή άσκηση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων αλλά και αυτών για τον περιορισμό της μετακίνησης των πολιτών, δεν έχουν λάβει οποιαδήποτε οικονομική στήριξη από την Πολιτεία, μέσω της προβλεπόμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού, παρά το γεγονός ότι την αποζημίωση αυτή έχουν λάβει χιλιάδες ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων, χωρίς να υφίσταται κανένας δικαιολογητικός λόγος για τη δυσμενή αυτή εις βάρος μας μεταχείριση.
Η μόνη οικονομική παροχή της Πολιτείας προς δικηγόρους και λοιπούς επιστημονικούς κλάδους αφορά στο ποσό των 600 ευρώ , που τελικώς χορηγήθηκε μετά την κατάργηση του προγράμματος «τηλεκατάρτισης» επιστημόνων, και το οποίο (ποσό) δεν έχει ακόμη καταβληθεί στο σύνολο των δικαιούχων. Με βάση τα ανωτέρω, και για την οικονομική στήριξη του κλάδου, το δικηγορικό σώμα ζητά:
1. Την άμεση υλοποίηση της κυβερνητικής δέσμευσης για την χορήγηση αποζημίωσης ειδικού σκοπού για το μήνα Μάϊο, ύψους 800 ευρώ, στους επιστημονικούς κλάδους, σύμφωνα και την πρόσφατη από 2.4.2020, από το βήμα της Βουλής, ρητή εξαγγελία του Πρωθυπουργού, με την έκδοση της προβλεπόμενης κοινής υπουργικής απόφασης.
2. Την άμεση καταβολή του ποσού των 600 ευρώ σε όσους δικαιούχους μέχρι σήμερα δεν έχει καταβληθεί και την επίλυση των προβλημάτων που ανέκυψαν, σε περιπτώσεις λανθασμένης καταβολής, έτσι ώστε ο κάθε δικαιούχος να λάβει το ποσό που πραγματικά δικαιούται.
3. Την κατάργηση άλλως μείωση του συντελεστή ΦΠΑ για τις δικαστηριακές παραστάσεις και την απαλλαγή από την υποχρέωση υπαγωγής στον ΦΠΑ για εισοδήματα μέχρι του ποσού των 25.000 ευρώ.
4. Την μείωση, κατά 40% , του μισθώματος της επαγγελματικής στέγης και για το μήνα Μάϊο, καθώς επίσης και τη μείωση, κατά 40%, του μισθώματος φοιτητικής στέγης, τέκνων δικηγόρων, που σήμερα δεν καλύπτονται από την ισχύουσα ρύθμιση.
5. Την απαλλαγή των δικηγόρων από το τέλος επιτηδεύματος τρέχοντος έτους, άλλως τη δραστική μείωσή του, αναλογικά με βάση το εισόδημα.
6. Την ένταξη των δικηγόρων σε προγράμματα επιδότησης για κεφάλαιο επανεκκίνησης των δικηγορικών τους γραφείων, καθώς επίσης και τη δανειοδότησή τους με κρατική στήριξη, όπως προβλέπεται και για τους λοιπούς ελεύθερους επαγγελματίες. Όπως έχουμε τονίσει, κατ’ επανάληψη, θεωρούμε ότι η οικονομική στήριξη των δικηγόρων, δεν είναι μόνο οικονομικό θέμα, αλλά είναι, κυρίως, ζήτημα αξιοπρέπειας και διασφάλισης του αναγκαίων όρων για την ορθή επιτέλεση του θεσμικού μας ρόλου .
Β. Είναι προφανές ότι, από την επαναλειτουργία των δικαστηρίων, πέραν των θεμάτων, που συνδέονται με την ασφαλή λειτουργία τους, εγείρονται και σημαντικά ζητήματα, δικονομικά ή άλλα, ως αποτέλεσμα της αναστολής λειτουργίας τους, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με λυσιτελή τρόπο για την ορθή απονομή της δικαιοσύνης και την αποφυγή απώλειας των δικαιωμάτων των πολιτών.
Στα πλαίσια του διαλόγου, που έχει αναπτυχθεί για τη σταδιακή επαναλειτουργία των πολιτικών δικαστηρίων, η Ολομέλεια:
α. Εκφράζει την κατηγορηματική αντίθεσή της στην επέκταση της έγγραφης διαδικασίας και στις ειδικές διαδικασίες. Η προφορικότητα της ακροαματικής διαδικασίας δημιουργεί εχέγγυα ασφαλέστερης δικανικής κρίσης, σε σχέση με την έγγραφη αποδεικτική διαδικασία , η οποία στηρίζεται σε μαρτυρικές καταθέσεις, μέσω της λήψης ένορκων βεβαιώσεων, χωρίς την δυνατότητα υποβολής ερωτήσεων εκ μέρους του αντιδίκου μέρους.
Παράλληλα, η έγγραφη διαδικασία δημιουργεί σειρά διαδικαστικών και αποδεικτικών ζητημάτων, λαμβανομένων υπόψη των προθεσμιών κατάθεσης προτάσεων, προσθήκης – αντίκρουσης και κλήτευσης για τη λήψη ένορκης βεβαίωσης, φαλκιδεύει τα δικαιώματα των διαδίκων, δημιουργεί γραφειοκρατία και αυξάνει το κόστος για τα διάδικα μέρη.
Τέλος, ουδεμία ουσιώδη συμβολή έχει στην προστασία της δημόσιας υγείας, δεδομένου ότι οι μάρτυρες αντί να «συνωστίζονται» στο ακροατήριο, θα στοιβάζονται στις μικρές αίθουσες υπηρεσίας των Ειρηνοδικείων για την λήψη ενόρκων βεβαιώσεων.
β. Εκφράζει, επί της αρχής, τη σύμφωνη γνώμη της επί του από 8.5.2020 σχεδίου προτάσεων για την επαναλειτουργία των πολιτικών δικαστηρίων και επιφυλάσσεται να υποβάλει πιο συγκεκριμένες παρατηρήσεις, επ’ αυτού. Το εν λόγω πλαίσιο επαναλειτουργίας των πολιτικών δικαστηρίων προβλέπει, μεταξύ άλλων:
1. Την αναστολή όλων των προθεσμιών, νόμιμων, δικαστικών, καταχρηστικών, ουσιαστικών, αναβλητικών και παραγραφών.
2. Την οίκοθεν, με ευθύνη των γραμματειών των οικείων Γραμματειών και αζημίως (εκ του πινακίου) επαναφορά των υποθέσεων, που ματαιώθηκαν λόγω της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων.
3. Την παράταση όλων των προθεσμιών για την κατάθεση προτάσεων στη νέα τακτική διαδικασία.
4. Την άμεση προώθηση της δυνατότητας για την ηλεκτρονική κατάθεση ενδίκων μέσων και βοηθημάτων, στα δικαστήρια της χώρας, λαμβανομένων υπόψη ιδίως των χιλιάδων αποφάσεων που έχουν εκδοθεί, κατά το χρόνο της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων, και του συνωστισμού που αναμένεται να παρατηρηθεί στις οικείες γραμματείες.
5. Την ανάγκη διαχωρισμού των πινακίων των ειδικών διαδικασιών (τουλάχιστον ανά 30 λεπτά), προς αποφυγή συγχρωτισμού και την προηγούμενη ενημέρωση των διαδίκων από τις Γραμματείες για την κατάρτιση του οικείου πινακίου.
6. Την μη υποχρέωση καταβολής τόκων υπερημερίας και επιδικίας για το χρονικό διάστημα της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων.
7. Την δυνατότητα λήψης ένορκης βεβαίωσης ενώπιον δικηγόρου, προς αντιμετώπιση του προβλήματος συγχρωτισμού στα οικεία τμήματα των Ειρηνοδικείων της χώρας.
8. Την παράταση της προθεσμίας για την υποχρεωτική υπαγωγή διαφορών στη διαμεσολάβηση.
Γ. Η παρούσα συγκυρία, ανέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο την ανάγκη της όσον το δυνατόν ταχύτερης ολοκλήρωση της ψηφιακής / ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και ήδη στην κατεύθυνση αυτή έχουν δρομολογηθεί οι σχετικές διαδικασίες, ιδίως στη χορήγηση ψηφιακών υπογραφών σε όλους τους Δικηγόρους, δικαστικούς λειτουργούς, στην έκδοση ψηφιακών πιστοποιητικών.
Επιβάλλεται η ολοκλήρωση των διαδικασιών ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και δη της ταχείας ολοκλήρωσης της Β’ φάσης του ΟΣΔΥ-ΠΠ, όπως λεπτομερώς αναφέρεται στην προηγούμενη απόφαση της Ολομέλειας.
Δ. Το δικηγορικό σώμα, με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης, θεωρεί ότι, στην παρούσα δύσκολη οικονομική και κοινωνική συγκυρία, επιβάλλεται η ενίσχυση του θεσμού της νομικής βοήθειας, λαμβάνοντας υπόψη ότι στο επόμενο διάστημα η πρόσβαση των πολιτών στη δικαιοσύνη θα καταστεί ιδιαίτερα δυσχερής, λόγω των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας να ζητούν την ένταξή τους στον προστατευτικό θεσμό της νομικής βοήθειας.
Προς τούτο, το δικηγορικό σώμα κρίνει ως αναγκαία την ποιοτική αναβάθμιση του θεσμού και την οικονομική του στήριξη, πέραν των εθνικών και με ευρωπαϊκούς πόρους. Ο θεσμός πρέπει να ενταχθεί στην χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επανεκκίνηση της οικονομίας, όπως επιτάσσει, άλλωστε, και η επιβαλλόμενη αλληλεγγύη προς τους οικονομικά αδύναμους πολίτες.
Καλούμε το ΤΑΧΔΙΚ να ολοκληρώσει στο συντομότερο χρονικό διάστημα την καταβολή των εκκαθαρισθέντων αποζημιώσεων στους δικαιούχους δικηγόρους.
Ε. Πάγιο αίτημα του δικηγορικού σώματος είναι η καταβολή του βοηθήματος ανεργίας από τον ειδικό λογαριασμό του ΟΑΕΔ, που αποτελείται από εισφορές που καταβάλλουν αποκλειστικά οι δικηγόροι από το 2011.
Από το απαντητικό έγγραφο του Διοικητή του ΟΑΕΔ, σε απάντηση σχετικής επιστολής της Ολομέλειας, προκύπτει ότι ο ΕΦΚΑ δεν έχει αποδώσει στον ΟΑΕΔ το σύνολο του ποσού που έχει εισπράξει για την αιτία αυτή.
Η Ολομέλεια ζητά λογοδοσία επί του θέματος αυτού από τον Διοικητή του ΕΦΚΑ και επιφυλάσσεται για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος, ποινικού ή άλλου.
ΣΤ. Η προστασία της πρώτης κατοικίας αποτελεί μείζον κοινωνικό ζήτημα και ως τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται.
Η Ολομέλεια κρίνει ότι γίνεται σε σωστή κατεύθυνση η κυβερνητική απόφαση για την παράταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς μέχρι 31.7. 2020, ικανοποιώντας, έστω εν μέρει, ένα πάγιο αίτημα του δικηγορικού σώματος αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας.
Το δικηγορικό σώμα, στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την εκπνοή της προστασίας, θα επεξεργαστεί, σε συνεργασία με τους λοιπούς κοινωνικούς φορείς, συγκεκριμένες προτάσεις στην κατεύθυνση της ουσιαστικής βελτίωσης των ρυθμίσεων του ν. 4605/2019, ώστε να υπάρξει ένα δίκαιο και λυσιτελές πλαίσιο προστασίας, που θα ισορροπεί τα αντιτιθέμενα συμφέροντα και θα διασφαλίζει τα συμφέροντα των καλόπιστων οφειλετών και εν γένει την κοινωνική συνοχή.
Ζ. Η Ολομέλεια, σε συνέχεια προηγούμενης απόφασής της, ζητά την άμεση εκπλήρωση όλων των οικονομικών υποχρεώσεων του ΕΦΚΑ προς τους δικηγόρους, ιδίως την άμεση αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών υγειονομικής περίθαλψης, την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, την άμεση εξόφληση των αμοιβών των συνεργαζόμενων δικηγόρων χωρίς κανένα συμψηφισμό σε όσους δεν οφείλουν ή έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους, την επίσπευση της εκκαθάρισης των εισφορών ΕΦΚΑ 2019.
Η Ολομέλεια αποφάσισε να ασκηθούν αγωγές κατά του ΕΦΚΑ και θα συντάξει σχέδιο δικογράφων για την δικαστική διεκδίκηση των οφειλόμενων ποσών προς χρήση από τους δικαιούχους.
Επίσης, ζητά την παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης του β’ σταδίου της ρύθμισης του ν. 4611/2019 μέχρι 31.12.2020, την αναστολή της καταβολής εισφορών στο ΕΤΕΑΕΠ μέχρι την οριστική διευθέτηση των ειδοποιητηρίων με τις σωστές εισφορές και τις εκπτώσεις στα πρότυπα αυτών του ΕΦΚΑ και την ενεργοποίηση της πλατφόρμας επιλογής ασφαλιστικών κατηγοριών ώστε να παρασχεθεί εκ νέου η δυνατότητα επιλογής, λόγω των νέων οικονομικών δεδομένων, χαμηλότερης ασφαλιστικής κλάσης για φέτος.