Η Συντονιστική Επιτροπή των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, η οποία συνεδρίασε, στις 13.5.2020, υπό την προεδρία του Προέδρου Δημήτρη Βερβεσού, με τηλεδιάσκεψη, με αφορμή τη συζήτηση σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης εξέφρασε τις κάτωθι παρατηρήσεις επί του κεφαλαίου του σχεδίου νόμου, που αφορά στο θεσμό της ΝΟΜΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ:
1. Η προβλεπόμενη από το σχέδιο νόμου αύξηση του εισοδηματικού ορίου για την υπαγωγή υπόπτων ή κατηγορουμένων σε καθεστώς νομικής βοήθειας, που θα έχει ως αυτόθροη συνέπεια τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των δικαιούχων, αφ’ ενός αλλοιώνει τη φυσιογνωμία του θεσμού, ως εξαιρετικού καθεστώτος διορισμού συνηγόρου εν σχέσει προς τον κανόνα της ελεύθερης επιλογής συνηγόρου, και αφ’ ετέρου οδηγεί σε υπέρμετρη επιβάρυνση του διοικητικού μηχανισμού στον οποίο στηρίζεται η νομική βοήθεια, που ακόμη και σήμερα, αδυνατεί να ανταποκριθεί στο βάρος των τρεχουσών υποθέσεων. Αδιάψευστος μάρτυρας είναι οι χιλιάδες ανεκκαθάριστοι φάκελοι νομικής βοήθειας, που έχουν συσσωρευτεί στο ΤΑΧΔΙΚ, με αποτέλεσμα να προκαλούνται τεράστιες καθυστερήσεις στην καταβολή της οφειλόμενης αμοιβής των συναδέλφων που παρείχαν τις υπηρεσίες τους.
Η επιβάρυνση ενός συστήματος, που έχει προ πολλού ξεπεράσει τα όρια αντοχής του, χωρίς να συνοδεύεται από ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και τα αναγκαία τεχνολογικά και οργανωτικά μέσα προς αναβάθμισή του, θα οδηγήσει σε υποβάθμισητου θεσμού, σε ό,τιαφορά την αποτελεσματικότητά του και την ικανοποίηση των σκοπών του, που είναι η παροχή ποιοτικής νομικής συνδρομής σε όσους το έχουν πραγματικά ανάγκη. Για το λόγο αυτό, το εισοδηματικό όριο υπαγωγής στη νομική βοήθεια θα πρέπει να παραμείνει στα σημερινά επίπεδα, όπως προβλέπεται, άλλωστε, και για τις αστικές και διοικητικές υποθέσεις.
2. Η καθιέρωση της αποκλειστικής προϋπόθεσης των δέκα (10) τουλάχιστον παραστάσεων σε ποινικές υποθέσεις προκειμένου να δύνανται να εγγραφούν οι συνάδελφοι στις αντίστοιχες καταστάσεις νομικής βοήθειας κρίνεται αλυσιτελής, καθώς στερεί τη δυνατότητα σε πολλούς νέους ιδίως συναδέλφους, που έχουν την απαιτούμενη κατάρτιση, να συμμετάσχουν στο θεσμό, και μάλιστα στην παρούσα χρονική συγκυρία, όπου συρρικνώνεται ο αριθμός των συζητούμενων υποθέσεων, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την πρόληψη και προστασία από τον κορωνοϊό.(πρβλ. και τις νέες διατάξεις του αυτού σχεδίου νόμουγια την παραγραφή και την παύση της ποινικής δίωξης καθώς και την παραγραφή και την μη εκτέλεση ποινών υπό όρο). Για τον λόγο αυτό προτείνουμε, ως διαζευκτική προϋπόθεση (εν σχέσει προς την παράσταση σε ποινικές υποθέσεις), να αρκεί η βεβαίωση παρακολούθησης εξειδικευμένων σεμιναρίων των Δικηγορικών Συλλόγων.
3. Η αύξηση της ανώτατης ετήσιας αμοιβής των συνηγόρων από υποθέσεις νομικής βοήθειας (στις 20.000€) περιορίζει τη δυνατότητα όσο το δυνατόν περισσοτέρων συναδέλφων να αναλαμβάνουν σχετικές υποθέσεις και οδηγεί στη συγκέντρωση των υποθέσεων νομικής βοήθειας σε μικρότερο αριθμό δικηγόρων με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Για τον λόγο αυτό θεωρούμε σκόπιμο να διατηρηθεί το ισχύον εισοδηματικό όριο (πλαφόν) των 15.000 ευρώ, όπως προβλέπεται για τις λοιπές υποθέσεις.
4. Θα πρέπει να προβλεφθούν συνέπειες/κυρώσεις στους δικαιούχους της νομικής βοήθειας, που επιδεικνύουν συστηματικά καταχρηστική και αντισυμβατική συμπεριφορά, κατά την άσκηση του δικαιώματός τους, αντίστοιχες με τις προβλεπόμενες για τους δικηγόρους που παρέχουν υπηρεσίες νομικής βοήθειας με τον μη προσήκοντα τρόπο.
Για τα λοιπά θέματα του νομοσχεδίου, η Συντονιστική Επιτροπή εξουσιοδότησε τον Πρόεδρο να αναπτύξει τιςθέσεις του σώματος , κατά την ακρόαση φορέων στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής σήμερα.