Το ΔΣ του ΔΣΑ συνεδρίασε στις 23.2.2021 με τηλεδιάσκεψη. Μετά από διαλογική συζήτηση ελήφθησαν οι κάτωθι αποφάσεις:
1. Παράσταση διαμαρτυρίας και επίδοση του Ψηφίσματος της Ολομέλειας στον Πρωθυπουργό την προσεχή Δευτέρα 1.3.2021
Σύσσωμο το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΣΑ θα συμμετάσχει, από κοινού με τους λοιπούς Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας, στην συγκέντρωση διαμαρτυρίας και στην επίδοση Ψηφίσματος Διαμαρτυρίας της Ολομέλειας των Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος προς τον Πρωθυπουργό την προσεχή Δευτέρα 1.3.2021, ώρα 12.30. Ήδη έχουν συλλεγεί περί τις 10.000 υπογραφές εναντίωσης από δικηγόρους Αθηνών.
2. Προτάσεις ΣΔΕΕ για την ευθύνη δικηγόρων και την ασφάλιση αστικής ευθύνης.
Το ΔΣ του ΔΣΑ αντιτίθεται ομόφωνα στη θέσπιση υποχρεωτικής ασφάλισης αστικής ευθύνης δικηγόρων ή/και δικηγορικών εταιρών, και θεωρεί θεμελιώδες να διατηρηθεί σε ισχύ η ρύθμιση του Κώδικα Δικηγόρων σχετικά με τις προϋποθέσεις της ευθύνης δικηγόρων κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους και τους όρους άσκησης αγωγής κακοδικίας (άρθρο 160 ΚωδΔικ).
Για το λόγο αυτό αποφάσισε να σταλεί επιστολή προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης με την οποία θα καθίσταται σαφές ότι η εν αγνοία του ΔΣΑ, υποβληθείσα πρόταση του Συνδέσμου Δικηγορικών Εταιριών δεν απηχεί τις θέσεις των νομοθετημένων συλλογικών οργάνων του σώματος. Σε κάθε περίπτωση, είναι αυτονόητο ότι οι τροποποιήσεις του Κώδικα Δικηγόρων δεν μπορεί να γίνονται αποσπασματικά, αλλά αντιθέτως πρέπει να λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της προβλεπόμενης θεσμικής διαβούλευσης με την Ολομέλεια των Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος (άρθρο 134 ΚωδΔικ), που ήδη είναι εν εξελίξει.
3. Προσφυγή κατά της ΥΑ για τον περιορισμό της μαγνητοφώνησης των πρακτικών των ποινικών δικαστηρίων
Με δεδομένο ότι η ποινική δίκη είναι συνεχής και ενιαία και συνεπώς, καθ’ όμοιο τρόπο συνεχής και ενιαία πρέπει να είναι και η μαγνητοφωνημένη τήρηση των πρακτικών (όπως συμβαίνει και στις πολιτικές δίκες), το ΔΣ του ΔΣΑ αποδοκιμάζει την έκδοση της απόφασης υπ’ αρ. 6916/5-2-2021 (ΦΕΚ Β 490/9-2-2021) του Υπουργού Δικαιοσύνης, με την οποία τροποποιήθηκε η προγενέστερη απόφασή του υπ’ αρ. 45304/15-1-2021 (ΦΕΚ Β 136/19-1-2021), περιορίζοντας την τήρηση των πρακτικών στην ηχογράφηση και αποηχογράφηση μόνο της αποδεικτικής διαδικασίας (των καταθέσεων των μαρτύρων, των πραγματογνωμόνων και της απολογίας των κατηγορουμένων). Παράλληλα, το ΔΣ του ΔΣΑ αποφάσισε να εξεταστεί το ενδεχόμενο δικαστικής προσφυγής κατά της νέας ΥΑ, ενώπιον του Συμβουλίου Επικρατείας.
4. Το ΔΣ του ΔΣΑ τάσσεται κατά της πιλοτικής δίκης στην πολιτική δικαιοσύνη
Η εξαγγελία περί επέκτασης της πιλοτικής δίκης και στα πολιτικά δικαστήρια γεννά σοβαρά ζητήματα, πρωτίστως λόγω του ισχύοντος συζητητικού συστήματος στην πολιτική δίκη εν αντιθέσει προς το ανακριτικό σύστημα της διοικητικής δίκης, και εν γένει λόγω της εντελώς διαφορετικής λειτουργίας της αστικής από τη διοικητική δικαιοσύνη. Εξάλλου, στις πολιτικές δίκες υπάρχουν σημαντικές διαφορές επί των πραγματικών γεγονότων και εν γένει της ουσίας των υποθέσεων, με αποτέλεσμα η πιλοτική δίκη να παρίσταται απρόσφορη για την επιτάχυνση της απονομής της πολιτικής δικαιοσύνης και την παροχή λυσιτελούς δικαστικής προστασίας. Περαιτέρω, η επέκταση της πιλοτικής δίκης στην πολιτική δικαιοσύνη αποφλοιώνει έτι περαιτέρω το ισχύον κατά το Σύνταγμα σύστημα διάχυτου και παρεμπίπτοντος ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων.
Τέλος, μια ισοπεδωτική εφαρμογή της πιλοτικής δίκης και σε στις ιδιωτικές διαφορές θα εξυπηρετούσε ιδίως τους οικονομικά ισχυρούς παράγοντες της οικονομίας (πιστωτικά ιδρύματα, servicers, μεγάλες τεχνικές ή ασφαλιστικές εταιρείες) εις βάρος των πολιτών, για τους οποίους θα γίνει ακόμη πιο αποτρεπτική η προσφυγή στους βαθμούς δικαιοδοσίας όπου εξετάζονται επί της ουσίας τα αιτήματά τους.
5. Ρυθμίσεις για τις διοικητικές δίκες
α) Όριο στις σελίδες των δικογράφων που κατατίθενται στο ΣτΕ Ο προωθούμενος στο νέο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Εφαρμογή διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/ 1939 του Συμβουλίου της 12ης Οκτωβρίου 2017, ρυθμίσεις για την λειτουργία των Δικαστηρίων, διάταξη για τα καταστήματα κράτησης ιδιοκτησίας ΤΑΧΔΙΚ….», περιορισμός στη έκταση των δικογράφων στο Συμβούλιο Επικρατείας, σε συνδυασμό με την επιβολή δικονομικών κυρώσεων, δεν συνάδει προς παροχή αποτελεσματικής εννόμου προστασίας καθώς υποβαθμίζει θεσμικά το ρόλο του δικηγόρου, ως ανεξάρτητου συλλειτουργού στην απονομή της Δικαιοσύνης. Κάθε περιορισμός στην έκφρασή του κατά την ενάσκηση του λειτουργήματός του, πέρα από αθέμιτο περιορισμό του λειτουργήματός του, συνιστά πρωτίστως παραβίαση των δικαιωμάτων εννόμου προστασίας και δίκαιης δίκης των πολιτών-εντολέων του.
β) Περιορισμός στο χρόνο αγόρευσης ενώπιον του ΣτΕ Η επιβολή οιουδήποτε περιορισμού του χρόνου αγόρευσης των δικηγόρων, όπως ο προωθούμενος στον Κανονισμό του ΣτΕ περιορισμός (έως 15’), δεν μπορεί να είναι ισοπεδωτικός, αλλά θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες εκάστης υπόθεσης και να μην παρακωλύει στην πράξη έργο του δικηγόρου ενώπιον του Δικαστηρίου. Ως συλλειτουργός της Δικαιοσύνης, ο δικηγόρος απολαύει ακώλυτου δικαιώματος έκφρασης, υπό τον αυτονόητο περιορισμό της απαγόρευσης καταχρηστικής ασκήσεως αυτού. Η τήρηση, όμως, των άκρων ορίων επιτυγχάνεται κατά πρόσφορο τρόπο μέσω της διεύθυνσης της διαδικασίας κατά τις ισχύουσες προβλέψεις, χωρίς την ανάγκη ασφυκτικών εκ των προτέρων επιβαλλόμενων περιορισμών.
Επί των θεμάτων 5 (α) και (β) μειοψήφησαν ο Αντιπρόεδρος Στ. Αναλυτής και οι Σύμβουλοι Ι. Δεληγεώργης, Σ. Διαμαντόπουλος , Χ. Κακλαμάνης, Ν. Κουτκιάς , Α. Κουτσόλαμπρος, Α. Κατωπόδη, Ε. Ράντος, οι οποίοι διατύπωσαν τη γνώμη ότι, αποκλειστικά για τις δίκες ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας (ακυρωτικές & αναιρετικές) και ενόψει του χαρακτήρα τους ως αμιγώς δικών νομιμότητας, η εισαγωγή από τον νομοθέτη ή από το ίδιο το Δικαστήριο εύλογων και εκ των προτέρων προβλέψιμων κανόνων, που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της διεξαγωγής της δίκης και του ρυθμού απονομής της δικαιοσύνης, όπως εξάλλου συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές έννομες τάξεις και στα δικαιοδοτικά όργανα της ΕΕ, μπορεί να θεωρηθεί ως μέτρο ανεκτό από συνταγματικής απόψεως και – εφόσον αξιοποιηθεί σωστά από το ίδιο το Δικαστήριο – εν τέλει ευεργετικό για τους ίδιους τους διαδίκους και τους συνηγόρους τους. Τούτο δε υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι, σε περίπτωση δικών που παρουσιάζουν σοβαρά ή περίπλοκα νομικά ή πραγματικά ζητήματα, παρέχεται η δυνατότητα στον συνήγορο να απευθύνει αιτιολογημένο αίτημα στο Δικαστήριο για παροχή περαιτέρω έκτασης στο δικόγραφο ή χρόνου αγόρευσης, αντίστοιχα.
6. Έκδοση εφαρμοστικής απόφασης του ν. 4557/2018
Για το ζήτημα της εφαρμογής μέτρων δέουσας επιμέλειας από δικηγόρους βάσει του Ν. 4557/2018 "Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας", με τον οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η "4η" Κοινοτική Οδηγία 2015/849/ΕΕ κατά της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, το ΔΣ του ΔΣΑ αποφάσισε να διατυπώσει προτάσεις στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, ενόψει της επικείμενης κανονιστικής πρωτοβουλίας του τελευταίου, με γνώμονα την πλήρη θωράκιση του δικηγορικού απορρήτου και τη διασφάλιση του θεσμικού ρόλου του δικηγόρου, σύμφωνα με τις πάγιες θέσεις του σώματος.
7. Στήριξη θέσεων ΠΕΝΠΕ για την πολιτειακή παιδεία
Το ΔΣ του ΔΣΑ στηρίζει τις θέσεις της Πανελλήνιας Ένωσης Νομικών & Πολιτικών Επιστημόνων (ΠΕΝΠΕ) σχετικά με την αποκατάσταση του μαθήματος της Πολιτειακής Παιδείας στη β’ βάθμια εκπαίδευση (βλ. συνημμένο ψήφισμα) και συγκρότησε Επιτροπή αποτελούμενη από τον Αντιπρόεδρο Ευστάθιο Αναλυτή και τους Συμβούλους Σωτήρη Διαμαντόπουλο και Ιωάννη Δεληγεώργη προκειμένου να θέσει υπ’ όψιν του Υπουργείου Παιδείας τις θέσεις του σώματος.