Η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, που συνεδρίασε στις 23.8.2021, μέσω τηλεδιάσκεψης, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
1. Το δικονομικό πλαίσιο αποτελεί, αναμφίβολα, αποφασιστικής σημασίας παράμετρο για την ταχεία και ορθή απονομή της δικαιοσύνης.
2. Οι διατάξεις του ν. 4335/2015 δημιούργησαν σημαντικά προβλήματα στη διεξαγωγή της πολιτικής δίκης, τα οποία έπρεπε να επιλυθούν για την επιτάχυνση και απλούστευση των διαδικασιών, την ασφάλεια δικαίου και τη διασφάλιση της ισόρροπης θέσης των διαδίκων, όπως η Ολομέλεια έχει ήδη επισημάνει.
3. Η Ολομέλεια, από την πρώτη στιγμή της συγκρότησης της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για την τροποποίηση του ΚΠολΔ , κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις για την άρση των δυσλειτουργιών και προβλημάτων, που έχουν παρατηρηθεί.
Οι προτάσεις της Ολομέλειας έγιναν εν μέρει δεκτές από το Υπουργείο Δικαιοσύνης με αποτέλεσμα να υπάρξουν βελτιωτικές ρυθμίσεις σε επιμέρους διατάξεις, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού, υπό διαβούλευση, σχεδίου νόμου.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι:
Α) Η τροποποίηση του άρθρου 938 ΚΠολΔ καθιστά επιτρεπτή πλέον την άσκηση αίτησης αναστολής εκτέλεσης στην περίπτωση κατάσχεσης κινητών και κατάσχεσης εις χείρας τρίτου. Παρέχεται με τον τρόπο αυτό δικαστική προστασία σε οφειλέτες, η οποία δεν προβλεπόταν από το μέχρι σήμερα ισχύον πλαίσιο.
Β) Στην τακτική διαδικασία, για την εκκίνηση της προθεσμίας υποβολής των προτάσεων λαμβάνεται πλέον υπόψη η λήξη της προθεσμίας επίδοσης (και όχι κατάθεσης) της αγωγής και παρατείνεται η προθεσμία επίδοσης της αγωγής για τους κατοίκους εξωτερικού και τους αγνώστου διαμονής. Επίσης, ο υπολογισμός των προθεσμιών γίνεται σε ημέρες και όχι σε μήνες.
Γ) Προβλέπεται πλέον προθεσμία πέντε (5) εργασίμων ημερών για την προσθήκη-αντίκρουση στις ειδικές διαδικασίες, ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος για την προετοιμασία, αξιολόγηση και αντίκρουση των προτάσεων του αντιδίκου.
Δ) Στην ανακοπή τρίτου, κατ’ άρθρο 936 ΚΠολΔ, δύναται πλέον να σωρευτεί και αίτημα απόδοσης του πράγματος.
Ε) Υπάρχουν βελτιωτικές ρυθμίσεις στη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης (άρθρα 950, 959,965,966,972,975,995,1002).
4. Το τεθέν σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου για την τροποποίηση του Κ.Πολ.Δ, παρά τις όποιες βελτιωτικές ρυθμίσεις του, δεν επιλύει τα προβλήματα, που αναδείχθηκαν από την εφαρμογή του ν. 4335/2015, διαιωνίζει το καθεστώς πολυνομίας και κακονομίας και προκρίνει την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των Τραπεζών και των οικονομικά ισχυρών σε βάρος της προστασίας της πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών και δη των πλέον ευάλωτων. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην εμμονή της Κυβέρνησης να εισάγει το θεσμό της πιλοτικής δίκης στις πολιτικές υποθέσεις.
Η πρόβλεψη της πιλοτικής δίκης, πέραν των ζητημάτων συνταγματικότητας που εγείρονται ως προς τον διάχυτο δικαστικό έλεγχο, στερεί από τους πολίτες την κρίση και προστασία στους προβλεπόμενους βαθμούς δικαιοδοσίας και στο ρυθμιστικό της πλαίσιο είναι βέβαιο ότι θα υπαχθούν, κυρίως, υποθέσεις τραπεζικών συμβάσεων και δανείων, εργατικών διαφορών και υπερχρεωμένων νοικοκυριών.
Περαιτέρω, η Κυβέρνηση δεν έκανε δεκτές τις προτάσεις μας που αφορούν ιδίως:
- Στην κατάργηση της αποκλειστικά έγγραφης διαδικασίας στην τακτική διαδικασία και τη δυνατότητα εξέτασης μαρτύρων, κατά τη συζήτηση της υπόθεσης.
Μάλιστα, η Κυβέρνηση δεν δέχθηκε ούτε την πρότασή μας για κατάργηση της τυπικής συζήτησης της υπόθεσης , η οποία μόνο καθυστερήσεις επιφέρει ούτε τη δυνατότητα αναβολής, με αίτημα του διαδίκου, μία φορά ανά βαθμό δικαιοδοσίας, με κίνδυνο ερημοδικίας του.
Είναι γνωστό σε όλους ότι η προβλεπόμενη σήμερα διαδικασία όχι μόνο δεν οδήγησε στην πολυδιαφημιζόμενη επιτάχυνση της δίκης αλλά αντίθετα οδήγησε σε σημαντικές καθυστερήσεις, στην αύξηση της γραφειοκρατίας και του κόστους πρόσβασης στη δικαιοσύνη και στη δημιουργία πολλών προβλημάτων, που έθεταν σε κίνδυνο δικαιώματα διαδίκων.
- Στην επαναφορά του άρθρου 938 ΚΠολΔ στην μορφή που είχε πριν την ισχύ του ν. 4335/2015. Η διάταξη του άρθρου 938, ως προωθείται, παρέχει κόλουρη προστασία στους οφειλέτες αφού στερούνται, επί της ουσίας, του δικαιώματος αναστολής της εκτέλεσης επί κατάσχεσης ακινήτων, το οποίο προβλέπεται μόνο σε περίπτωση ασκήσεως ενδίκου μέσου. Και τούτο, σε μία εποχή ιδιαίτερης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, όπου θα έπρεπε να υπάρχει πρόνοια αυξημένης προστασίας των οικονομικά αδυνάτων και ευάλωτων πολιτών.
- Στην κατάργηση του αγωγόσημου στις αναγνωριστικές αγωγές
- Στη δυνατότητα άσκησης αναίρεσης κατά απόφασης επί ανακοπής κατά διαταγής πληρωμής.
- Σε διατάξεις, που αφορούν στην αναγκαστική εκτέλεση, όπως η εντολή προς εκτέλεση να υπογράφεται μόνο από δικηγόρο (927) και η δήλωση τρίτου, κατ’ άρθρο 985, να γίνεται στο Ειρηνοδικείο της περιφέρειας , όπου γίνεται η κατάσχεση.
Τέλος, ως προς τις μεταβατικές διατάξεις, η πρόβλεψη διαφορετικού χρόνου ισχύος σε πλειάδα διατάξεων δημιουργεί παράλληλα δικονομικά πλαίσια και κίνδυνο ανασφάλειας δικαίου.
5. Η Συντονιστική Επιτροπή εκφράζει την κατηγορηματική της αντίθεση σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου για την τροποποίηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αλλά και για την τακτική της Κυβέρνησης να θέσει σε διαβούλευση, εν μέσω θέρους, ένα τόσο κρίσιμο σχέδιο νόμου.
Η Συντονιστική Επιτροπή δηλώνει ότι θα παρέμβει κατά τη διαδικασία της νομοθέτησης για την υιοθέτηση των προτάσεών της και την αποτροπή δυσμενών εξελίξεων για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών και σε περίπτωση που η Κυβέρνηση εμμείνει στις θέσεις της θα προχωρήσει σε στοχευμένου χαρακτήρα κινητοποιήσεις.
Προς τούτο, συγκαλείται η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος στις 31.8.2021.
Είναι αδιανόητο σε μία περίοδο, όπου υπάρχουν τεράστιες καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης για τις υποθέσεις των Ελλήνων πολιτών, η Κυβέρνηση να ενδιαφέρεται για την επίσπευση μόνο των δικών που αφορούν σε υποθέσεις Τραπεζών, Funds , οικονομικά ισχυρών συσσωματώσεων και του ιδίου του Δημοσίου.
Κάτωθι, στον συνημμένο πίνακα, παρατίθενται αναλυτικά οι ισχύουσες διατάξεις, οι προτάσεις της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του Υπουργείου, οι προτάσεις της Ολομέλειας, που εκπονήθηκαν από Επιτροπή της Ολομέλειας υπό την προεδρεία του καθηγητή Κ. Καλαβρού καθώς και οι διατάξεις του τεθέντος σε δημόσια διαβούλευση σχεδίου νόμου.